Kuchnia pełna plastiku – czy wszystkie tworzywa są sobie równe?

Współczesna kuchnia to miejsce, w którym plastik spotykamy niemal na każdym kroku. Od pojemników na żywność, przez deski do krojenia, aż po sztućce i akcesoria kuchenne – trudno sobie wyobrazić gotowanie czy przechowywanie produktów bez udziału tworzyw sztucznych. Ich popularność wynika z lekkości, wytrzymałości i atrakcyjnej ceny. Jednak nie każdy rodzaj plastiku nadaje się do kontaktu z żywnością, a niektóre typy mogą wręcz zagrażać zdrowiu. Jak rozpoznać te, których lepiej unikać?

Oznaczenia na plastiku – pierwszy krok do bezpiecznej kuchni

Większość opakowań z tworzyw sztucznych posiada charakterystyczne symbole: trójkąt ze strzałek i cyfrę w środku. To właśnie te oznaczenia mówią nam najwięcej o bezpieczeństwie danego produktu. Poznaj najważniejsze kody:

• 1 (PET lub PETE) – butelki na wodę i napoje, jednorazowe opakowania.

• 2 (HDPE) – pojemniki na mleko, sok, olej, niektóre opakowania na żywność.

• 3 (PVC) – folie spożywcze, niektóre opakowania.

• 4 (LDPE) – torebki foliowe, folie spożywcze.

• 5 (PP) – pojemniki na żywność, zakrętki, naczynia.

• 6 (PS) – kubki i talerzyki jednorazowe, tacki.

• 7 (Other) – tworzywa mieszane, często zawierające poliwęglan lub inne dodatki.

Odpowiednia znajomość tych symboli ułatwi unikanie plastiku, który nie powinien trafić do kuchni.

Plastiki, których warto unikać podczas gotowania i przechowywania

Są takie rodzaje tworzyw, których zdecydowanie lepiej nie używać do kontaktu z jedzeniem, szczególnie jeśli planujemy przechowywanie gorących potraw lub podgrzewanie ich w mikrofalówce.

PVC (3) – Polichlorek winylu

Chociaż PVC jest często spotykany w kuchni pod postacią folii spożywczej, to właśnie to tworzywo wywołuje najwięcej wątpliwości. Zawiera plastyfikatory, takie jak ftalany, które mogą przenikać do żywności, zwłaszcza tłustej i gorącej. Z tego powodu najlepiej wybierać folie z oznaczeniem LDPE (4), a PVC zostawić do zastosowań niezwiązanych z jedzeniem.

PS (6) – Polistyren

Ten plastik wykorzystywany jest do produkcji kubków, talerzyków, tacek i opakowań na wynos. W kontakcie z gorącymi daniami może wydzielać styren – związek, który jest uznawany za potencjalnie szkodliwy. Szczególnie nie zaleca się korzystania z polistyrenu do podgrzewania jedzenia ani do przechowywania tłustych potraw.

Other (7) – Inne tworzywa, w tym poliwęglan

W grupie „7” znajdują się plastiki o zróżnicowanym składzie, w tym poliwęglan (PC), który przez lata wykorzystywany był do produkcji butelek wielorazowych, bidonów czy pojemników na żywność. Problem stanowi tutaj bisfenol A (BPA), który może przenikać do jedzenia, zwłaszcza w kontakcie z wysoką temperaturą. Dziś coraz częściej spotyka się produkty oznaczone „BPA free”, jednak zawsze warto zwracać uwagę na opisy i oznaczenia.

Prawidłowe użytkowanie plastiku – na co zwracać uwagę na co dzień?

Nie tylko rodzaj tworzywa decyduje o bezpieczeństwie – ogromne znaczenie ma także sposób użytkowania:

• Unikaj wielokrotnego używania butelek PET (1) – przeznaczone są do jednorazowego użytku, a powtarzające się mycie i podgrzewanie może powodować wydzielanie szkodliwych związków.

• Nie podgrzewaj żywności w pojemnikach bez wyraźnego oznaczenia „do mikrofali” – dotyczy to zwłaszcza opakowań z kodem 3, 6 i 7.

• Wymieniaj stare, porysowane i matowe pojemniki – mikrouszkodzenia ułatwiają migrację substancji chemicznych do żywności.

• Nie przechowuj tłustych lub kwaśnych potraw w pojemnikach z nieznanego plastiku – tłuszcze i kwasy sprzyjają uwalnianiu plastyfikatorów.

Plastiki najbezpieczniejsze w kuchni – na co warto postawić?

Dla równowagi warto podkreślić, które plastiki uznawane są za najbezpieczniejsze:

• PP (5) – Polipropylen:
  Najlepszy wybór do przechowywania żywności, odporny na wysokie temperatury, nie wydziela szkodliwych substancji.

• HDPE (2) – Polietylen wysokiej gęstości:
  Stosowany w pojemnikach na mleko i napoje, nie wchodzi w reakcję z jedzeniem, odporny na kwasy i zasady.

• LDPE (4) – Polietylen niskiej gęstości:
  Dobrze sprawdza się jako folia spożywcza czy woreczki do mrożenia.

Przykładowa tabelka: Plastiki w kuchni – których unikać, a które wybrać?

Na co jeszcze zwrócić uwagę przy zakupach do kuchni?

• Szukaj pojemników z oznaczeniem kieliszka i widelca – symbol ten oznacza, że produkt jest dopuszczony do kontaktu z żywnością.

• Wybieraj produkty renomowanych producentów, którzy podają szczegółowe informacje o użytych materiałach.

• Dla dzieci i niemowląt wybieraj wyłącznie pojemniki, butelki i sztućce z wyraźnym oznaczeniem „BPA free”.

• Rozważ stosowanie alternatyw: szkło, stal nierdzewna czy ceramika to materiały całkowicie neutralne dla zdrowia.

Współczesne przetwórstwo tworzyw sztucznych – czy można ufać nowym technologiom?

Warto docenić rozwój branży i coraz większą świadomość producentów. Wysokiej klasy firmy, takie jak https://chemos.pl/miejscowosc/poznan, wdrażają nowoczesne technologie, które pozwalają wytwarzać bezpieczne produkty spełniające restrykcyjne normy dotyczące kontaktu z żywnością. Dzięki temu na rynku coraz częściej pojawiają się pojemniki i akcesoria wolne od szkodliwych związków, przeznaczone do bezpiecznego użytkowania w kuchni.

Świadome wybory – gwarancja zdrowia i komfortu

Tworzywa sztuczne mogą być wygodne i praktyczne, pod warunkiem, że korzystamy z nich z głową. Wystarczy zapamiętać kilka prostych zasad:

• unikaj plastiku z oznaczeniem 3 (PVC), 6 (PS) i 7 (Other),

• nie używaj pojemników bez jasnego przeznaczenia do kontaktu z żywnością,

• zwracaj uwagę na stan techniczny opakowań,

• a przede wszystkim – kieruj się zasadą ograniczonego zaufania wobec nieznanych produktów.

Kuchnia to serce domu – zadbaj, by gościły w niej wyłącznie te plastiki, które naprawdę są bezpieczne. W ten sposób dbasz zarówno o swoje zdrowie, jak i o komfort codziennego gotowania.